سلام دوستان:
خوشحاليم كه امتحانات پايان ترم به اتمام رسيد و ايام تعطيلات شروع شد و مورد جالبي كه اكثر دانشجويان عزيز از قبل براي آن نقشه كشيده‌اند خواب است. به همين مناسبت مطلبي خواندني در اين رابطه تقديم شما عزيزان مي‌گردد.
( نكاتي پيرامون خواب)
خواب به اندازه غذا، هوا و آب براي انسان ضروري مي‌باشد. و اگر به اندازه و با كيفيت نباشد، مشكلاتي رابراي فرد به وجود خواهد آورد.
به نظر مي‌رسد رابطه‌اي بين سبك زندگي پر استرس و همچنين بي‌خوابي و كم‌خوابي وجود داشته باشد. به سخن ديگر اينكه وقتي زندگي مملو ازاسترس مي‌شود و انسانها قرار و آرامش كافي ندارند، دچار بي‌خوابي و يا كم‌خوابي مي‌شوند. امروز حدود 30 درصد از مردم كشور ما دچار اختلال در خواب هستند.
عده‌اي ساعتها در رختخواب مي‌مانند تا به خواب روند، عده‌اي ديگر بعد از مدت كوتاهي خوابيدن، ديگر قادر به ادامه خواب نيستند. در نهايت عده‌اي ديگر از اين شكوايه دارند كه هر چه مي‌خوابند، باز احساس كسالت و خستگي مي‌كنند.
در مباحث مربوط به استرس، خواب را به عنوان يكي از مراحل تخليه استرس در افراد ذكر مي‌كنند. در انسانهايي كه داراي خواب سبك و بدون كيفيت هستند، به دليل اينكه خواب به مرحله عميق خود وارد نمي‌شود و عمق پيدا نمي‌كند، حالتهاي نگراني و استرسهاي زمان بيداري، در حالت خواب هنوز باقي مانده وافراد با كمترين صدايي از خواب پريده و دوباره بيدار مي‌شوند.
اين افراد به دليل شدت استرس در روز نمي‌توانند از خواب لذت خوبي ببرند و مشغله كاري خود را بيشتر در خواب مي‌بينند. امروزه رقابت، تجمل‌گرايي، عدم ارضاي محروميت‌هاي عاطفي، رواني و جسمي كه در زندگي بسياري از مردم ديده مي‌شود، موضوع رؤياهاي بسياري از مردم را تشكيل مي‌دهند.
توصيه‌هايي را براي خوابيدن بهتر براي شما ذكر مي‌كنيم
1 – زمان خواب بايد مشخص و معين باشد: بدن ما در برابر ساعاتي كه به رختخواب مي‌رويم هوشيار است.وقتي شما يكبار ساعت 10 شب و بار ديگر ساعت 12 شب و سومين بار ساعت 2 نيمه شب به بستر مي‌رويد، بدن ساعت مخصوص خواب را متوجه نمي‌شود.اگر شما در هر حال و در هر زمان، يك ساعت خاص را براي خوابيدن انتخاب كنيد، به مرور زمان، بدن خود مي‌فهمد كه ساعت خواب چه ساعتي است و او خود رامهياي يك خواب خوب خواهد كرد.
2 – محل خواب را براي خود مشخص و معين كنيد:سعي كنيد در يك محل بخوابيد.بگذاريد بدن به يك مكان خاص شرطي شود و زماني‌كه در اين مكان قرار گرفت خوابيدن را آغاز كند.
3 – بهترين زمان براي خوابيدن:تحقيقات مشخص نموده است بهترين زمان براي خوابيدن كه در آن شرايط فيزيكي متناسب با بدن ما مي‌باشد و طبيعت هم هماهنگي لازم را به‌طور كامل دارد، بين ساعت 12 تا 6 يا 7 صبح است. اگر سعي شود در بين اين ساعات، خواب صورت گيرد، شادابي و نشاط فرد در اين روز برقرار خواهد بود.
4 – زمان بيدار شدن را با وسيله‌اي دقيق تنظيم كنيم:بسياري از افراد عادت كرده‌اند كه يكسره از خواب بيدار شده و ساعت را نگاه مي‌كنند، به اين دليل كه نگران هستند كه خواب بمانند و از رفتن به سر كار و يا محل تحصيل و غيره محروم شوند. اين نگراني خود، كيفيت خواب را كم مي‌كند. بنابراين از موبايل يا وسيله زنگ‌داري كه مطمئن است استفاده كرده و راحت بخوابيد. اين‌كار براي فردآرامش به همراه خواهد داشت و اين تجربه در بسياري از مراجعين به مراكز مشاوره، نتيجه خوبي داشته است.
5 – ورزش نه در صبح بلكه دربعداز‌ظهر و يا شب: بسياري از افراد ورزش را در صبح توصيه مي‌كنند. با توجه به تجربيات كار با دانشجويان در كلينيك‌هاي دانشجويي به‌نظر مي‌رسد كه ورزش در صبح دوام نخواهد داشت. زيرا به دليل مشغله كاري و گرفتاريهاي روز‌مره،در صبح قادر به ورزش تواًم با لذت و عاري از اضطراب و نگراني نيستيم. بنابراين بهتر است ورزش در بعد‌از‌ظهر و يا در ابتداي شب و قبل از خوردن شام مختصر، صورت گيرد. واين باعث مي‌شود كه شما در شرايط بدني خاصي قرار گيريد و بهتر به خواب رويد.
6 – هيچ عملي در رختخواب،غير خوابيدن انجام ندهيد: عده‌اي عادت دارند كه در رختخواب درس بخوانند، واكمن گوش دهند، تخمه و آجيل بخورند و يا كارهاي ديگر انجام دهند. وقتي شما چنين كارهايي را در رختخواب يا تخت خود انجام مي‌دهيد، بدن و روان خود را سرگردان مي‌كنيد كه آيا اينجا محل خوابيدن است يا تخمه خوردن و واكمن گوش كردن. شما بايد چنان عمل نمائيد كه به محض رفتن به رختخواب، بدن احساس كند كه ديگر زمان خواب است و خيلي راحت به خواب رويد.
محسن حسن‌زاده – كارشناس ارشد دفتر مشاوره دانشجويي دانشگاه فردوسي مشهد