دانشجوی فرهیخته سلام.

سازمان بهداشت جهانی روز 31 می ( 11 خرداد ) را روز جهانی بدون دخانیات نامیده است. پیام جدید ما این است که بیایید همگام با این حرکت جهانی با ایجاد یک خط قرمز جدی برای خود، این ماده را امتحان نکنیم و چنانچه مصرف‌کننده آن هستیم روز جهانی بدون دخانیات را نقطه آغاز یک تغییر خوب ببینیم و برای ترک این عادت آماده شویم. و حالا ادامه مطلب .....

( به مناسبت 11 خرداد 1395 )

امروزه مصرف دخانيات(محصولات تنباكو)، يكي از بزرگترين تهديدكننده‌هاي سلامت بشر، در دنيا به حساب مي آيد. به طور كلي مصرف دخانيات، در كشورهاي كم درآمد، رشد فزاينده و در كشورهاي پيشرفته روند رو  به‌كاهش داشته است. بنابه گزارش سازمان جهاني بهداشت، مصرف سالانة دخانيات، به‌طور متوسط منجر به مرگ 5/4 ميليون انسان در جهان مي‌شود. آمارها نشان مي‌دهد، مصرف دخانيات در قرن بيست ويكم به يك بيليون برسد. در مجموع دخانيات موجب مرگ بيش از نيمي از مصرف‌كنندگان آن مي‌شود. وابستگي به محصولات تنباكو از جمله سيگار همانند وابستگي به ساير مواد، اعتيادآور، تدريجي، مزمن و خطر ناك است، عوارض جدي بسياري دارد، قطع آن با علايم ترك همراه است و دروازه اعتياد محسوب مي‌شود، با اين‌حال در

بيشتر جوامع، ممنوعيتي براي مصرف آن وجود ندارد و برخي كشورها تنها به منع تبليغات و ايجاد محدوديت سني جهت خريد و يا منع مصرف آن در مكا نهاي خاص بسنده كرده‌اند، در حال حاضر رايج ترين شيوة مصرف دخانيات در كشور ما سيگار و قليان است. به نظر مي رسد به منظور پيشگيري، ارتقاء دانش واطلاعا ت، تغيير نگرش و تصحيح باورهاي غلط، از اقدامات ضروري و مفيد محسوب مي‌شود كه در اين مقاله با مختصري از اين اطلاعات آشنا مي‌شويد.

تنباكو چيست؟

تنباكو، گياهي با بر گهاي پهن و سبز رنگ است كه در آب و هواي گرم مي‌رويد. تنباكو به شكل خشك،مرطوب و طبيعي موجود است و از طريق سيگار، سيگار برگ، پيپ و قليان به صورت تدخين(دود كردن)، جويدن (تنباكوي بدون دود) و به صورت پودر شده از طريق استشمام از راه بيني (انفيه) مصرف مي‌شود. همه رو شهاي استعمال تنباكو، مقدار زيادي نيكوتين وارد جريان خون مصرف كننده مي كند. همان گونه كه اشاره شد. يكي از رايج‌ترين روش‌هاي مصرف تنباكو در كشور ما استفاده از سيگار و قليان است.

نيكوتين چيست؟

نيكوتين يكي از چهار هزار مادة شيميايي شناخته شده در فرآورده هاي تنباكو است. اين ماده يكي از عمده ترين تركيبات تنباكو و يكي از اعتياد آورترين مواد شناخته شده است. در واقع، علت اعتياد به تنباكو، نيكوتين موجود در آن است. به همين دليل افرادي كه به صورت مستمر سيگار و قليان مصرف ميكنند، به آن اعتياد پيدا مي كنند و قادربه ترک آن نیستند.

تأثير نيكوتين بر مغز

نيكوتين به دو صورت محرك و مسكن عمل مي كند. بلافاصله پس از مصرف نيكوتين، بخش‌هاي خاصي از غدة آدرنال، تحريك و در نتيجه مقداري آدرنالين آزاد مي شود. هجوم آدرنالين بدن را تحريك مي كند و با آزاد كردن گلوكز، فشار خون و ضربان قلب بالا مي‌رود و تنفس تندتر مي‌شود. از طرفي، نيكوتين، توليد انسولين در لوزالمعده را متوقف مي كند و به همين دليل سيگار ي‌ها ميزان قند خونشان كمي بالا است. نيكوتين به طور غير مستقيم به آزاد شدن دوپامين در منطقه‌اي از مغز مي‌انجامد كه لذت و انگيزش را كنترل مي كند و بنابراين در فرد سيگاري احساس لذت ايجاد مي شود. اين بازتاب شبيه عملكردي است كه در برخي داروها مثل كوكائين و هروئين ديده مي شود. همانطور كه اشاره شد، نيكوتين تاثير مسكن نيز دارد و اين تاثير به ميزان بر انگيختگي سيستم عصبي فرد و ميزان نيكوتين مصرف شده بستگي دارد.

مضرات مصرف سیگار

برای رویارویی با موقعیت‌های سخت احتمالی آماده باشید.دوستان سيگارى، اضافه وزن و خلق منفى از جمله اين موقعيت هاست. *انتظارات واقع‌بينانه و روشن دربارة ترك سيگار داشته باشيد. *در روزهاي نخستين ترك، فعاليت‌هاي خاصي انجام دهيد. *نسبت به توجيهات دروني خود هشيار باشيد، آنها را پيش‌بيني و با آنها مبارزه كنيد. از خود بپرسيد كه چرا  مي‌خواهيد دوباره خود را براي سيگار كشيدن متقاعد سازيد؟ آيا روي آوردن دوباره به سيگار تنها راه‌حل قابل دسترس شما است؟ *علائم فيزيكي ناشي از ترك را بشناسيد و آن را كنترل كنيد. علائمى از قبيل: گرسنگي شديد، سردرد، مشكل در خوابيدن، بي‌نظمي دستگاه گوارش، كج‌خلقي، سرفه و خشكي دهان، گلو، لثه و زبان. *براي كسب اطلاعات بيشتر با مشاور متخصص تماس بگيريد.