با درود و خیر مقدم به دانشجویان محترم ورودی بهمن و با سلام به سایر دانشجویان گرامی:

در پیام جدید به موضوعی می‌پردازیم که نه تنها به دانشجویان، بلکه به افراد غیر دانشجو هم ارتباط دارد و آن تعلل در انجام کارهاست. و چون بعضی از دانشجویان عزیز، ممکن است ناخواسته در امور تحصیلی، تعلل داشته باشند لذا به بیان راههای غلبه بر آن می‌پردازیم.

( غلبه بر تعلل در امور تحصیلی )

تخمین زده می‌شود که حدود 90 درصد از دانشجویان، دچار تعلل هستند و به عبارتی کار امروز را به فردا موکول می‌کنند. از این تعداد، 25 درصد به طور مزمن دجار این مشکل بوده و معمولاً جزء کسانی هستند که نمی‌توانند تحصیلات دانشگاهی را به اتمام برسانند.

تعلل چیست؟                                                                                                                                                             

تعلل عبارت از اجتناب از انجام دادن کاری که باید انجام شود. این امر می‌تواند منجر به احساس گناه، بی‌کفایتی، افسردگی و تردید نسبت به خود گردد. تعلل به طور بالقوه، عواقب دردناک زیادی را در پی دارد و در موفقیت دانشجویان در امور شخصی و تحصیلی اشکال ایجاد می‌کند.

چرا دانشجویان تعلل می‌کنند؟ 

* مدیریت ضعیف زمان:  یعنی این‌که فرد نتواند وقتش را به‌خوبی تنظیم کند. ممکن است شما نسبت به اولویت‌ها، اهداف و مقاصد خود تردید داشته باشید. به علاوه ممکن است کارهای زیادی در دست اقدام داشته باشید. در نتیجه تکالیف درسی‌تان را به وقت دیگری موکول می‌کنید، یا زمان زیادی راصرف دوستان و فعالیت‌های اجتماعی می‌کنید، یا در عوض انجام کارها، بیشتر« نگران » امتحان، مقاله‌ها یا پروژه‌های کلاسی در پیش‌رو هستید.                                                                                                                                                              

* اشکال در تمرکز: هنگامی‌که پشت میز مطالعه نشسته‌اید ممکن است به جای انجام تکلیف، مشغول خیالبافی باشید، به نقطه‌ای زل زده باشید، عکس‌های دسته‌جمعی خود و دوستان را نگاه کنید و .....محیط اطراف شما پر سر و صدا و حواس پرت‌کن است. مدام مشغول جابجا کردن وسایلی مانند مداد، پاک‌کن، فرهنگ لغات و غیره هستید. میز تحریر شما شلوغ و در هم‌ریخته است و گاهی وقت‌ها هم برای مطالعه یا انجام تکالیف، ممکن است روی تختخواب خود بنشینید یا دراز بکشید. احتمالاً متوجه شده‌اید که تمام مثال‌هایی که ذکر شد اتلاف وقت و ناکامی شما را افزایش می‌دهد.

 * ترس و اضطراب: شما ممکن است یک تکلیف سخت را پیش‌رو داشته و از این بترسید که نتوانید از پس آن برآیید. در نتیجه ممکن است زمان زیادی را صرف نگران شدن درباره امتحانات، پروژه‌ها و مقالات پیش‌رو کنید تا اینکه واقعاً آنها را انجام دهید.

* باورهای منفی: از قبیل من در هیچ کاری موفق نمی‌شوم – من فاقد مهارت‌های لازم برای انجام این تکلیف هستم، ممکن است مانع از این شوند که شما آن کار را انجام دهید.

* مشکلات شخصی: از قبیل تنگناهای مالی، مشکلات عاطفی و بین‌فردی و غیره.

* خسته کننده دانستن تکالیف.

* انتظارات غیر واقع‌بینانه و بی‌نقص‌گرایی: شما ممکن است بر این باور باشید که باید قبل از شروع به نوشتن یک مقاله، تمام مطالب نوشته شده در مورد آن موضوع را بخوانید. به عبارتی هیچ مطلبی نباید از چشم شما افتاده باشد شما ممکن است فکر کنید که آن کار را به بهترین نحو ممکن انجام نداده‌اید در صورتی که ممکن است انجام داده باشید ولی احساس شما این است که آن کار را خوب انجام نداده‌اید و این خود باعث تعلل می‌گردد.

* ترس از شکست: شما ممکن است فکر کنید که اگر در درسی نمره الف نگیرید حتماً شکست خورده‌اید. و اگر در یک درس شکست بخورید، در آن صورت خودتان را یک آدم شکست‌خورده تلقی می‌کنید، نه کسی که در مجموع آدم خوبی است ولی در یک امتحان شکست خورده است.

 راههای غلبه بر تعلل:

* شناسایی مشکلات مخرب: از قبیل ترس و اضطراب، اشکال در تمرکز، مدیریت ضعیف زمان، تردید و بی‌نقص‌گرایی.

* شناسایی اهداف، نقاط قوت و ضعف، ارزش‌ها و اولویت‌ها.

* مقایسه اعمال با ارزش‌ها: آیا ارزش‌های شما با اعمالتان هماهنگ است؟

* تنظیم وقت به صورت معقول: اولویت‌بندی فعالیت‌ها.

* مطالعه در وقت‌های کوتاه: مطالعه متناوب و در ساعات متوالی. به عنوان مثال 60 دقیقه مطالعه به همراه 10 دقیقه استراحت ، بهتر از 2 تا 3 ساعت مطالعه مستمر و بدون استراحت است. بعد از اتمام هر تکلیف جایزه و پاداشی برای خود در نظر بگیرید.

* ایجاد انگیزه برای مطالعه: به موفقیت فکر کنید نه به شکست. سعی کنید با گروههای کوچک چند نفری مطالعه کنید. تکالیف و کارهای بزرگ را به تکالیف کوچکتر تبدیل کنید( ریز کردن کارهای سخت و دشوار). یک چک لیست و برنامه زمانی داشته باشید تا چیزی از قلم نیفتد.

انتخاب اهداف واقع‌بینانه

* تنظیم محیط مطالعه: سر و صدا و عوامل حواس‌پرتی را حذف یا کم کنید. سعی کنید محل مطالعه به اندازه کافی از نور و روشنایی برخوردار باشد. وسایل و تجهیزات مورد نظرتان در دسترس باشد تا وقتتان را زیاد صرف جابجا کردن و مرتب کردن آنها نکنید. به هنگام مطالعه در یک وضعیت کاملاً راحت و لمیده نباشید. معمولاً یک میز تحریر و صندلی، مناسب است.( رختخواب اصلاً درمحل مطالعه نباشد). منظم باشید و چند دقیقه‌ای را صرف مرتب کردن میز تحریرتان کنید. این کار مانع از رؤیاپردازی و خیالبافی می‌شود.

دکترحمید یعقوبی – عضو هیئت علمی دانشگاه شاهد